Xây dựng công cụ tính toán dòng chảy lũ phục vụ công tác dự báo, cảnh báo

Abstract

Ngày nay, các mô hình mô phỏng thủy văn được sử dụng một cách rộng rãi. Các mô hình máy tính đã trở thành công cụ thiết yếu để hiểu những ảnh hưởng của con người đến dòng chảy của sông và dự báo lũ lụt. Trong đó HEC-HMS là một mô hình do Lục quân Hoa Kỳ phát triển có thể được sử dụng cho nhiều mô phỏng thủy văn. Tuy nhiên, việc thiết lập và chạy mô hình theo cách thủ công mất rất nhiều thời gian, do đó khó có thể phản ứng nhanh trong các tình huống khẩn cấp. Vì vậy, để chủ động trong công tác phòng chống thiên tai và vận hành hồ chứa, một công cụ có thể tự động hóa dự báo dòng chảy dựa trên dữ liệu khí tượng thủy văn là rất cần thiết. Với mục tiêu xây dựng công cụ tự động cập nhật dữ liệu và mô phỏng quá trình mưa - dòng chảy cho cho một lưu vực trong mô hình HEC-HMS, tác giả đã nghiên cứu xây dựng công cụ HEC-WREF. Công cụ này được viết bằng ngôn ngữ Visual Basic trên nền tảng .NET. Theo đó, HEC-WREF có chức năng tự động cập nhật dữ liệu từ các nguồn (mô hình dự báo ECMWF, GFS, METEOBLUE, tập tin dữ liệu,…) và kích hoạt mô hình thủy văn để cung cấp thông tin về dòng chảy của lưu vực tự động. Hiện nay, nhiều mô hình thủy văn được sử dụng nhưng hầu hết các công đoạn đều thủ công, chưa hoàn toàn tự động. Điều này có thể dẫn đến lỗi chủ quan của người dùng trong vấn đề thiết lập dữ liệu. Công cụ này góp phần nâng cao chất lượng dự báo, giảm thiểu sự không chắc chắn khi có thể chạy và so sánh nhiều kịch bản mô phỏng cùng một lúc, cũng như cung cấp nền tảng cơ bản cho dự báo dòng chảy thời gian thực. Điều này rất có ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay, khi thời tiết cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều, mạng lưới đo mưa tự động ngày càng phổ biến cũng như việc truyền dữ liệu ngày một đơn giản hơn.